سایت مرجع دانلود پایان نامه - تحقیق - پروژه

مساله پژوهش

تحقیقات انجام شده روی سرمایه گذاران نشان داده است که سرمایه گذاران کم تجربه در مقایسه با سرمایه گذاران باتجربه تر بازده‌های بالاتر قابل توجهی کسب می‌کنند. این تفاوت در بازده‌ها مفروضات کارایی بازار را در دو جنبه به چالش می‌کشاند:

١- خریداران سهم‌های صندوق‌های سرمایه گذاری و شرکت‌های سرمایه گذاری دارای مدیران ، مشاوران و افراد باتجربه تر و مسن تر منطقی و عقلایی عمل نمی‌کنند.

٢- سرمایه گذاران باتجربه تر و جوان تر قادرند سهم‌های زیر قیمت را شناسایی کنند، که این امر با مفروضات کارایی بازار در تناقض خواهد بود.

چنانچه پرتفوی‌های سرمایه گذاران کم تجربه نسبت به سرمایه گذاران باتجربه ازریسک بیشتری برخوردار باشد، این تفاوت در بازده‌ها می‌تواند به عنوان صرف ریسک در نظر گرفته شود که این امر با فرضیه کارایی بازار سازگار بوده و در غیر اینصورت با آن در تناقض خواهد بود.

لذا برای رفع این ابهام، تحقیقاتی در این زمینه صورت گرفته، که از جمله آنها تحقیقی است که در سال 2004، روی مدیران صندوق‌های سرمایه گذاری آلمان » لوکاس منخوف و همکارانش« انجام دادند.

در این تحقیق سعی بر آن است که رابطه تجربه با ریسک پذیری و نیز فرااعتمادی بین سرمایه گذاران حقیقی ، سرمایه گذاران نهادی و مشاوران سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته و نتایج حاصل از آن با نتایج تحقیقات مشابه صورت گرفته در سایر کشورها مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.

3-1 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

اطمینان بیش از حد بر تئوری خودفریبی مبتنی است. این تئوری به مکانیزم‌هایی می‌پردازد که طی آن افراد سعی می‌کنند از طریق توجیه تصمیمات گذشته خود احترام دیگران را جلب کنند. از آنجا که افراد بیشتر از آنچه که انتظار می‌رود شکست می‌خورند لذا یادگیری منطقی آنان را به سمت حذف رفتارهای فرااطمینانی سوق می‌دهد. بنابراین برای موفقیت تئوری خودفریبی، طبیعت باید مکانیزمی‌ارایه دهد که در فرایند یادگیری اریب ایجاد کند. این موضوع با اریب خوداسنادی منطبق است. براساس این اریب رفتاری افراد نتایج خوب یا موفقیت‌ها را به توانایی‌های خود و نتایج بد یا شکست‌ها را به شرایط بیرونی نسبت می‌دهند. این اریب موجب می‌شود که افراد به رفتارهای فرااطمینانی خود ادامه دهند. رفتارهای فرااطمینانی در محیط‌های پیچیده و کارهای قضاوتی چالشی و جاهایی که بازخور بر روی اطلاعات کند و نویزی است بروز بیشتری خواهد داشت (هیرشلیفر ، 2001). همچنین خبرگان و متخصصان بیش از سایرین در معرض اطمینان بیش از حد قرار می‌گیرند (گریفین و تورسکی،1992). با این اوصاف، انتظار می‌رود شناخت اثر تجربه برخطای ادراک اعتماد بیش از حد در بورس اوراق بهادار تهران که مملو از سرمایه گذاران فرااطمینانی می‌باشد، از اهمیت ویژه‌‌‌ای برخوردار باشد.

4-1 مرور ادبیات و سوابق مربوطه

در مطالعه‌‌‌ای که توسط گروه ((پین وبر)) درمورد نقش تجربه در انتظارات سرمایه گذاران طراحی و در سازمان ((گال آپ)) محققین دریافتند که سرمایه گذاران جوان و بی تجربه در مقایسه سرمایه گذاران مسن تر و باتجربه تر،نسبت به توانایی خود در پیشرفت در بازار از اعتماد به نفس بیشتری برخوردارند (پمپین ،1388) مطالعات دیگری نیز در این زمینه صورت گرفته است که نتایج آنها غالباً بر اساس نوع بیش اطمینانی متفاوت بوده است و از جمله مهمترین آنها می‌توان به این موارد اشاره نمود:

لاک و همکاران (2001) ، کریستوفرسن و همکاران (2002) در مطالعات تجربی خود رابطه معکوسی را بین تجربه و بیش اطمینانی مشاهده کردند.

هس و همکاران (1991) و فراسکارا (1999) در نتیجه مطالعات روانشناختی خود، بین تجربه و بیش اطمینانی از نوع توهم کنترل و اثر بالاتر از میانگین رابطه مستقیمی‌را یافتند.

کریشلر و همکاران (2002) در مطالعه تجربی بازارهای دارایی‌ها، بین تجربه و بیش اطمینانی از نوع توهم کنترل و اثر بالاتر از میانگین رابطه مستقیمی‌را مشاهده کردند.

مطالعات گلسر و همکاران (2003) در مورد بیش اطمینانی در افراد حرفه‌‌‌ای و غیر حرفه‌‌‌ای نشان داد که مدیران حرفه‌‌‌ای و باتجربه در مقایسه با مدیران غیرحرفه‌‌‌ای و بی تجربه در انجام بسیاری از وظایف خود به ویژه شناسایی و تشخیص روند پیشبینی نوسان و تغییر قیمت سهم، از بیش اطمینانی بیشتری برخوردارند.

زمینه تحقیق در رابطه با مباحث مالی رفتاری، چندسالی است که در کشور آغاز شده وچند پایاننامه در مورد مباحث مالی رفتاری، از جمله ریسک پذیری، تهیه شده است. اما در زمینه رابطه تجربه با ریسک پذیری و فرااعتمادی ، در ایران تاکنون تحقیقی صورت نگرفته و تحقیق حاضر در نوع خود برای اولین بار است که در کشور انجام می‌شود.

5-1 جنبه جدید بودن و نوآوری در تقیق

براساس بررسی‌های انجام شده تاکنون تحقیقی پیرامون بررسی رابطهخطای اعتماد بیش از حد ، تجربه و تخصص در گروههای سرمایه گذار فعال در بازار سرمایه ایران انجام نشده است.

باتوجه به اینکه تاکنون تحقیقی از این نوع صورت نگرفته است این پژوهش جدید می‌باشد.

6-1 اهداف پژوهش

به دلیل اهمیت عامل تجربه به عنوان یکی از عوامل مؤثر بر کسب بازدهی و نیز ارتباط تنگاتنگ ریسک و بازده، هدف ما در این تحقیق آن است که پی ببریم:

آیا بین تجربه و ریسک پذیری و فرااعتمادی سرمایه گذاران حقیقی ، سرمایه گذاران نهادی و مشاوران سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنی داری وجود دارد یا نه هم چنین هدف غایی ما آن است که دریابیم آیا بین بازده و تجربه سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنی داری وجود دارد یا نه و درصورت کسب بازده بالاتر توسط سرمایه گذاران کم تجربه تر فرض کارایی بازار نقض می‌شود یا نه .

7-1 نهاد و مؤسساتی که می‌توانند از یافته‌های این پژوهش بهره گیرند.

نتایج حاصل از این پژوهش میتواند برای کلیه سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی فعال در بازار سرمایه، مدیران و کارشناسان شرکتها و صندوقهای سرمایه گذاری و تأمین سرمایه، کارگزاری‌ها، بانکها، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و سایر نهادهای مالی و اعتباری، همچنین اساتید دانشگاهی، پژوهشگران و متخصصان مفید باشد.

8-1 پرسش های پژوهش

1- آیا بین تجربه و فرااعتمادی گروه‌های سرمایه گذار فعال در بازار رابطه معنی داری وجود دارد؟

2- آیا بین تجربه و ریسک پذیری گروه‌های سرمایه گذار فعال در بازار رابطه معنی داری وجود دارد؟

3- آیا جنسیت بر ریسک پذیری گروههای سرمایه گذار فعال در بازار تأثیر معنی داری دارد؟

9-1 فرضیات پژوهش

١- تجربه بر فرااعتمادی گروه‌های سرمایه گذار فعال در بازار مؤثر می‌باشد.

٢- تجربه بر ریسک پذیری گروه‌های سرمایه گذار فعال در بازار مؤثر می‌باشد.

٣- جنسیت گروه‌های سرمایه گذار بر ریسک پذیری آنها مؤثر می‌باشد.

10-1 تعریف واژه‏ها و اصطلاحات فنی و تخصصی

1-10-1 اعتماد به نفس بیش ازحد (Overconfidence):

بیش اطمینانی یا اعتماد به نفس بیش ازحد، یکی از مهمترین مفاهیم مالی رفتاری مدرن است که هم در تئوریهای مالی و هم روان شناسی جایگاه ویژه‌‌‌ای دارد . بیش اطمینانی سبب می‌شود انسان دانش و مهارت خود را بیش از حد و ریسک‌ها را کمتر از حد تخمین زده، احساس کند روی مسائل و رویدادها کنترل دارد در حالیکه ممکن است در واقع این گونه نباشد . دراغلب وظایف شاهد بروز بیش اطمینانی در افراد هستیم، اما انتخاب اوراق بهادار وظیفه دشواری است که بیشترین میزان بروز بیش اطمینانی در آن دیده میشود (Nofsinger. 2001) بیش اطمینانی تنها منحصر به سرمایه گذاران انفرادی نیست بلکه شواهدی وجود دارد که تحلیل گران مالی نسبت به تجدید نظر درباره برآوردهای قبلی در زمینه عملکرد احتمالی آتی شرکت کند عمل می‌کنند، حتی زمانی که شواهد قابل توجهی وجود دارد که ارزیابیهای فعلی آنها نادرست است.

انواع مختلف بیش اطمینانی عبارتند از :

درجه بندی غلط :

خود ارزیابی مثبت غیر واقعبینانه یا اثر بالاتر از میانگین :

توهم کنترل یا خوشبینی غیر واقع بینانه :

2-10-1 بورس اوراق بهادار:

بازاری متشکل و رسمی‌است که درآن خرید و فروش سهام شرکتها ، اوراق قرضه دولتی یا موسسات معتبر خصوصی ، تحت ضوابط و قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود مشخصه مهم بورس اوراق بهادار حمایت قانونی از صاحبان پس انداز و سرمایه‌های راکد و ایجاد الزامات قانونی برای متقاضیان سرمایه است از جانب دیگر بورس اوراق بهادار مرجع رسمی‌و مطمئن و محل سرمایه گذاری نسبتاً مناسب و ایمنی برای دارندگان پس انداز‌های راکد است تا از طریق آن بتوانند مازاد سرمایه خود را جهت سرمایه گذاری در شرکت‌ها بکار اندازند و یا با خرید اوراق قرضه دولتها و شرکت‌های معتبر از سود معین و تضمین شده‌‌‌ای برخوردار شوند(چیذری,امیرحسین.1382)

11-1 اطلاعات مربوط به روش شناسی پژوهش

1-11-1 شرح کامل روش تحقیق بر حسب هدف، نوع داده‌ها و نحوه اجراء

پژوهش حاضر به لحاظ هدف تحقیق کاربردی و از حیث ماهیت روش، توصیفی و پیمایشی می‌باشد. و داده‌های مورد استفاده در تحقیق اولیه بوده و نحوه اجرا از ابزار گرداوری پرسشنامه استفاده گردیده است.

2-11-1 جامعه آماری

نمونه گیری به معنای انتخاب تعدادی از افراد , اشیا از یک جامعه تعریف شده به عنوان نماینده آن جامعه می‌باشد (دلاور,1385).

جامعه آماری تحقیق شامل سرمایه گذاران فعال در بورس اوراق بهادار تهران شامل سرمایه گذاران حقیقی ، سرمایه گذاران نهادی و مشاوران سرمایه گذاری است,که از سال 1391-1370 دربورس اوراق بهادار تهران به خرید و فروش و مشاوره سهام فعالیت دارند است.

نمونه گیری باتوجه به محدودیت مشروحه درذیل انجام می‌گیرد:

1.باتوجه به قلمرو زمانی فعالان قبل ازسال (1370) به دلیل عدم دسترسی به فعالان در بورس ازجامعه آماری حذف می‌شوند.

2. موردبررسی دربازه زمانی مورد نظر توقف معاملاتی نداشته باشند.

بادرنظرگرفتن شرایط بالا ازبین فعالان واجدشرایط به صورت تصادفی جهت انتخاب نمونه ازجامعه آماری این تحقیق استفاده می‌گردد.

3-11-1 نمونه گیری

برای نمونه گیری از روش نمونه گیری دردسترس و برای تعیین حجم نمونه از فرمول نمونه گیری کوکران استفاده میکنیم که در آن با لحاظ نمودن سطح خطای 5 درصد و دقت برآورد 10درصد حجم نمونه حدود 96 به دست می‌آید.

4-11-1 روش تجزیه و تحلیل داده ها

برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از رگرسیون‌های توبیت و پرابیت ترتیبی یک متغیره استفاده می‌شود.

1-12 تعاریف عملیاتی متغیرها

1-12-1 فرااعتمادی

یکی از رایج ترین پدیده‌ها در روانشناسی قضاوت و تصمیم گیری می‌باشد که دارای حالات مختلفی است:

– درجه بندی غلط یا فرااعتمادی در پیش بینی : رایج ترین نوع فرااعتمادی در ادبیات مالی است که در این تحقیق عمدتاً بر آن تأکید می‌شود. در آن معمولاً افراد دقت دانش خود را بیشتر و ریسک و واریانس متغیرهای تصادفی را کمتر از آن چه هست تخمین می‌زنند.

– خودتخمینی مثبت غیرواقع بینانه یا اثر بالاتر از میانگین : سبب می‌شود انسان مهارت خود را بیشتر از آن چه هست تخمین بزند.

– توهم کنترل : سبب می‌شود انسان احساس کند روی مسائل کنترل دارد در حالی که ممکن است در واقع اینگونه نبوده و احتمال موفقیت خود را بیش از آنچه هست برآورد نماید.

2-12-1 ریسک پذیری

نشان دهنده میزان تمایل افراد به پذیرش ریسک یا به عبارتی دیگر احتمال تحمل زیان می‌باشد.

3-12-1 تجربه

مقصود از تجربه در این تحقیق، میزان تجربه حرفه‌‌‌ای سرمایه گذاران است که در سه طبقه مورد بررسی قرار می‌گیرد:

– سرمایه گذاران بی تجربه : دارای تجربه حرفهای کمتر از 5 سال

– سرمایه گذاران باتجربه : دارای تجربه حرفهای بین 5 تا 15 سال

– سرمایه گذاران بسیار باتجربه : دارای تجربه حرفهای بیشتر از 15 سال

4-12-1 شرکت‌های سرمایه گذاری

دسته‌‌‌ای از مؤسسات و واسطه‌های مالی هستند که در سهام دیگر شرکتهای بورسی و غیر بورسی سرمایه گذاری می‌کنند. در این تحقیق منظور از آن، شرکت‌های سرمایه گذاری پذیرفته در بورس اوراق بهادار و شرکت‌های سرمایه گذاری زیر مجموعه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ( که به خرید و فروش سهام می‌پردازند ) تا پایان سال 1391 می‌باشد.

5-12-1 شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری

بر اساس بند 16 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار، مشاور سرمایه گذاری شخصی حقوقی است که در قالب قراردادی مشخص، درباره خرید و فروش اوراق بهادار، به سرمایه گذار مشاوره می‌دهد. و طبق بند 3 ماده 1 دستورالعمل تأسیس و فعالیت مشاور سرمایه گذاری، مشاوره‌ی سرمایه گذاری عبارت است از هرگونه مشاوره‌ی موضوع بند 16 ماده‌ی 1 قانون بازار اوراق بهادار در مورد خرید یا فروش اوراق بهادار که از جمله شامل موارد زیر می‌شود:

الف) توصیه به خرید، فروش یا نگه‌داری اوراق بهادار؛

ب) اظهارنظر راجع به روند قیمت یا عرضه و تقاضای اوراق بهادار در آینده؛

ج) اظهارنظر راجع به ارزش ( قیمت) اوراق بهادار.